Με αφορμή την έκθεση της συλλογής του επιχειρηματία και συλλέκτη Γιώργου Οικονόμου, μια συλλογή έργων – ζωγραφικών, χαρακτικών και ορισμένων γλυπτών – που ξεκινούν τη διαδρομή τους από το 15ο αιώνα και φτάνουν μέχρι σήμερα, επισκέφθηκα το γοητευτικό νεοκλασσικό κτήριο στην ‘πίσω αυλή’ του κέντρου της Αθήνας, όπου στεγάζεται πλέον η Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, επί των οδών Μυλέρου και Λεωνίδου στο Μεταξουργείο.
Το ανακαινισμένο κτήριο, κτίσμα της οθωνικής εποχής, πρώην Μέγαρο Καντακουζηνού και μετέπειτα ‘μεταξοκλωστήριο’, από όπου πήρε και το όνομά της η περιοχή του Μεταξουργείου, άρχισε να οικοδομείται το 1834 με σχέδια του Δανού Αρχιτέκτονα Hans Christian Hansen.
Ο εύπορος Φαναριώτης αριστοκράτης επιχειρηματίας, πρίγκηπας της Βλαχίας, Γεώργιος Καντακουζηνός, αγόρασε το οικόπεδο με σκοπό την ανοικοδόμηση ενός μεγάλου γωνιακού κτηρίου με καταστήματα στο ισόγειο, ώστε να γίνει εμπορικό κέντρο στα πρότυπα των ευρωπαϊκών της εποχής και κοιτώνες στον όροφο. Οι παρεμβάσεις όμως του Καντακουζηνού στα αρχιτεκτονικά σχέδια του Hansen, δημιούργησαν τριβές στις σχέσεις τους (φαινόμενο που δυστυχώς επαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα…). Ο Hansen δε δέχτηκε να αλλάξει τα αρχικά του σχέδια, σύμφωνα με τις ‘διορθώσεις’ του Καντακουζηνού και εξηγώντας και με επιστολή του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δανίας, την απογοήτευσή του, παραιτήθηκε. Η οικοδόμηση του κτηρίου εγκαταλείφθηκε μέχρι που το ημιτελές Μέγαρο Καντακουζηνού αγοράστηκε από την αγγλική εταιρεία A. Wrampe &Co το 1852 με σκοπό να γίνει εργοστάσιο μεταξιού, βάσει σχεδίων του Christian Siegel. Η εταιρεία όμως πτώχευσε και το κτήριο πέρασε στη ‘Σηρική Εταιρεία της Ελλάδος’ με επικεφαλής τον Αθανάσιο Δουρούτη.
Έτσι, λειτούργησε μέχρι το 1875, το πρώτο ατμοκίνητο εργοστάσιο μεταξιού της χώρας, μια από τις μεγαλύτερες μονάδες των Βαλκανίων. Έκτοτε δεν επαναλειτούργησε ως μεταξουργείο, αλλά ως συγκρότημα κατοικιών, αργότερα ως κατάλυμα προσφύγων και ως φρουραρχείο του ΕΛΑΣ (1944)
Το 1993 περιήλθε ως δωρεά, από τον εγγονό του ιδιοκτήτη ονομαζόμενο επίσης Δουρούτη, στον Δήμο Αθηναίων.
Το 2007, άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης που ολοκληρώθηκαν με την εποπτεία της Διεύθυνσης Κατασκευών του Δήμου, με σκοπό να οργανωθούν φιλόδοξες παρουσιάσεις, όπως η ‘παγκόσμια πρεμιέρα’ της συλλογής Γιώργου Οικονόμου.
Η δυναμική της συγκεκριμένης έκθεσης χαρακτηρίζεται από το είδος των έργων της, την ευρύτητα και την πολυμορφία τους, δίνοντας μια αγχολυτική ανάσα στον επισκέπτη που έχει την ευκαιρία να θαυμάσει έργα των Eugene Delacroix, Franz von Stuck, Raoul Dufy, Ernst Ludwig Kirchener, Pablo Picasso, Le Corbusier, Joan Miro, Lissitzky, Degas, Gaugin και πολλών άλλων δημιουργών που σηματοδότησαν τη διαδρομή από τον Ιμπρεσιονισμό στο φωβισμό και στην art nouveau, στον εξπρεσιονισμό, στον κυβισμό, ντανταϊσμό, στην action painting. Επίσης παρουσιάζονται έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων, Γιώργου Ιακωβίδη, Νικόλαου Γύζη, Γιώργου Μπουζιάνη, Θάνου Τσίγκου, Μάριου Πράσινου, Θεόδωρου Στάμου.
…Και, η Πινακοθήκη ‘στα μετάξια’, συμβάλλει στη διαφοροποίηση και αναβάθμιση του προφίλ της περιοχής του Μεταξουργείου, υπενθυμίζοντας σε όλους πως, ‘ίσως η Τέχνη, είναι μια κάποια λύση’!